ಇಥಿಯೋಪಿಯಾದ ಗುಲಾಮ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಿಯಾದ ಅಚ್ಚರಿಯ ಕಥೆ!

ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದ ಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅದೆಷ್ಟೋ ರೋಚಕ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಗಳು ಮರೆಯಾಗಿವೆ, ಅವರ ಜೀವನ ಕಥೆಗಳು ಅಸಾಧಾರಣ ಧೈರ್ಯ, ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ ಮತ್ತು ಅಚಲವಾದ ಮನೋಭಾವಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿವೆ. ಅಂತಹ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವೆಂದರೆ ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್. 16 ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಇಥಿಯೋಪಿಯಾದಿಂದ ಗುಲಾಮನಾಗಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದ ಈ ವ್ಯಕ್ತಿ, ತನ್ನ ಅಸಾಧಾರಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಿಂದ ದಖ್ಖನ್ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ರಾಜಕೀಯ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆದನು. ಅಹ್ಮದ್‌ನಗರ ಸುಲ್ತಾನರ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅವರು ಕೇವಲ ಆಡಳಿತವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಮುಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ತಡೆದರು ಮತ್ತು ದಖ್ಖನ್‌ನ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಅಳಿಸಲಾಗದ ಛಾಪನ್ನು ಮೂಡಿಸಿದರು. ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್ ಅವರ ಜೀವನ ಕಥೆಯು ಗುಲಾಮಗಿರಿಯ ಕತ್ತಲೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಉನ್ನತ ಹುದ್ದೆಯವರೆಗೆ ಸಾಗಿದ ಒಂದು ರೋಚಕ ಮತ್ತು ಸ್ಪೂರ್ತಿದಾಯಕ ಪಯಣವಾಗಿದೆ.

ಬಾಲ್ಯದ ಕಷ್ಟಗಳು ಮತ್ತು ಗುಲಾಮಗಿರಿಯ ಸಂಕಷ್ಟ:

ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್ ಅವರು 1548 ರಲ್ಲಿ ಇಥಿಯೋಪಿಯಾದ ಹರಾರ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರ ಮೂಲ ಹೆಸರು ಚಾಪು ಎಂದು ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಅಂದಾಜಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಪೂರ್ವ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಗುಲಾಮರ ವ್ಯಾಪಾರದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಂ ರಾಜ್ಯಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಹೋರಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಯುದ್ಧ ಕೈದಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅಪಹರಿಸಲ್ಪಟ್ಟವರನ್ನು ಗುಲಾಮರನ್ನಾಗಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂಗತಿಯಾಗಿತ್ತು. ಬಾಲಕ ಚಾಪು ಸಹ ಈ ದುರಂತಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ನಂತರ ಯೆಮೆನ್‌ನ ಅಲ್-ಮುಖಾ ಬಂದರಿನಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಈ ಘಟನೆಯು ಅವರ ಜೀವನದ ದಿಕ್ಕನ್ನೇ ಬದಲಾಯಿಸಿತು.

ಅಲ್-ಮುಖಾದಿಂದ, ಚಾಪು ಅವರನ್ನು ಬಾಗ್ದಾದ್‌ನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗುಲಾಮರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಲಾಯಿತು. ಬಾಗ್ದಾದ್ ಆಗ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಮೆಕ್ಕಾದ ಕಾಜಿ ಅಲ್-ಕುದಾತ್ ಎಂಬ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಖರೀದಿಸಿದರು. ಕಾಜಿ ಅಲ್-ಕುದಾತ್ ಅವರು ಚಾಪು ಅವರಲ್ಲಿದ್ದ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯ ಕಿಡಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಚಾಪು ಅರೇಬಿಕ್ ಭಾಷೆ, ಆಡಳಿತದ ತತ್ವಗಳು ಮತ್ತು ಯುದ್ಧ ತಂತ್ರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರಲ್ಲಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ ಮೀರ್ ಕಾಸಿಮ್ ಅಲ್-ಬಾಗ್ದಾದಿ ಎಂಬ ಪ್ರಭಾವಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಅವರಿಗೆ 'ಅಂಬರ್' ಎಂಬ ಹೊಸ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡಿದರು. 'ಅಂಬರ್' ಎಂದರೆ ಅರೇಬಿಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯ ಅಥವಾ ಅಮೂಲ್ಯ ರತ್ನ ಎಂದರ್ಥ, ಇದು ಅವರಲ್ಲಿದ್ದ ಅಡಗಿರುವ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

ದಖ್ಖನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಕ್ಷಿಪ್ರ ಏರಿಕೆ:

ಸುಮಾರು 1570 ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ಅಂಬರ್ ಅವರನ್ನು ಭಾರತದ ದಖ್ಖನ್ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಕರೆತರಲಾಯಿತು. ದಖ್ಖನ್ ಆಗ ಬಿಜಾಪುರ, ಗೋಲ್ಕೊಂಡ, ಅಹ್ಮದ್‌ನಗರ, ಬೀದರ್ ಮತ್ತು ಬೆರಾರ್ ಎಂಬ ಐದು ಸ್ವತಂತ್ರ ಮುಸ್ಲಿಂ ಸುಲ್ತಾನರ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದ್ದ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಈ ರಾಜ್ಯಗಳು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಪರಸ್ಪರ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದವು, ಇದು ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು. ಅಂಬರ್ ಅವರನ್ನು ಮೊದಲು ಚಂಗೀಜ್ ಖಾನ್ ಎಂಬ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಹಬ್ಶಿ ಗುಲಾಮ ಖರೀದಿಸಿದರು, ಅವರು ಅಹ್ಮದ್‌ನಗರ ಸುಲ್ತಾನರ ಪೇಶ್ವೆಯಾಗಿ (ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ) ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಚಂಗೀಜ್ ಖಾನ್ ಅವರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಅಂಬರ್ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತದ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಗಳನ್ನು ಕಲಿತರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ನಿಷ್ಠೆ, ದಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯಿಂದ ತಮ್ಮ ಯಜಮಾನರ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.

1591 ರಲ್ಲಿ ಚಂಗೀಜ್ ಖಾನ್ ನಿಧನರಾದ ನಂತರ, ಅಂಬರ್ ಸ್ವತಂತ್ರರಾದರು. ಆದರೆ ಅವರಲ್ಲಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಅನುಭವವು ಅವರನ್ನು ಅಹ್ಮದ್‌ನಗರದ ಪ್ರಭಾವಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿತ್ತು. ಅವರು ಅಹ್ಮದ್‌ನಗರದ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ಸೇವೆಗೆ ಸೇರಿದರು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಅಸಾಧಾರಣ ಯುದ್ಧ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ನಾಯಕತ್ವದ ಗುಣಗಳಿಂದ ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೇರಿದರು. ಅವರು 50,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸೈನಿಕರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಭಾಡಿಗೆ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಈ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಬ್ಶಿಗಳು, ದಖ್ಖನಿ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಮತ್ತು ಮರಾಠಾ ಸೈನಿಕರು ಸೇರಿದ್ದರು. ಅವರ ಈ ಸಾಧನೆಯು ಅವರಿಗೆ 'ಮಲಿಕ್' (ರಾಜ ಅಥವಾ ಒಡೆಯ) ಎಂಬ ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟಿತು. ದಖ್ಖನ್‌ನ ಇತರ ರಾಜರು ಸಹ ಅವರ ಮಿಲಿಟರಿ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದರು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮುಂದಾದರು.

ಅಹ್ಮದ್‌ನಗರದ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಮತ್ತು ಮುಘಲರ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟ:

ಅಹ್ಮದ್‌ನಗರ ಸುಲ್ತಾನರ ಆಂತರಿಕ ಕಲಹಗಳು ಮತ್ತು ದುರ್ಬಲ ಆಡಳಿತದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಮುಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ದಖ್ಖನ್‌ನ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ಕಣ್ಣಿಟ್ಟಿತ್ತು. 1600 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಮುಘಲರು ಅಹ್ಮದ್‌ನಗರದ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಅದರ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಸಂಕಷ್ಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್ ಅಹ್ಮದ್‌ನಗರದ ನಿಜಾಮ್ ಶಾಹಿ ರಾಜವಂಶದ ರಕ್ಷಕನಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದರು. ಅವರು ಮುರ್ತಜಾ ನಿಜಾಮ್ ಶಾ II ರನ್ನು ಸಿಂಹಾಸನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸ್ವತಃ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ (ವಕೀಲ-ಉಸ್-ಸಲ್ತನತ್) ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು.

1600 ರಿಂದ 1626 ರವರೆಗೆ ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್ ಅಹ್ಮದ್‌ನಗರದ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮುಘಲರ ವಿಸ್ತರಣಾ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಬಲ ತಡೆಯೊಡ್ಡಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮುಘಲರ ಬೃಹತ್ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿದರು. ಅವರು ದಖ್ಖನ್‌ನಲ್ಲಿ ಗೆರಿಲ್ಲಾ ಯುದ್ಧ ತಂತ್ರವನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಿದರು. ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಅಶ್ವದಳದ ತುಕಡಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿ, ಮುಘಲರ ಪೂರೈಕೆ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೇಲೆ ಹಠಾತ್ ದಾಳಿ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ನಂತರ ವೇಗವಾಗಿ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟುವುದು ಅವರ ಯುದ್ಧ ತಂತ್ರದ ಮುಖ್ಯ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿತ್ತು. ಈ ತಂತ್ರವು ಮುಘಲರ ಬೃಹತ್ ಮತ್ತು ನಿಧಾನಗತಿಯ ಸೈನ್ಯಕ್ಕೆ ತೀವ್ರ ತೊಂದರೆಯನ್ನುಂಟುಮಾಡಿತು.

ಮುಘಲ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಜಹಾಂಗೀರ್ ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್‌ನನ್ನು ತನ್ನ ಪ್ರಮುಖ ಶತ್ರು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದನು. ಅವನು ತನ್ನ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಯಾದ 'ತುಝುಕ್-ಇ-ಜಹಾಂಗೀರಿ' ಯಲ್ಲಿ ಅಂಬರ್‌ನನ್ನು ಕಟುವಾಗಿ ಟೀಕಿಸಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು "ಕಪ್ಪು ಮುಖದ ಗುಲಾಮ" ಎಂದು ಜರೆದಿದ್ದಾನೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಜಹಾಂಗೀರ್‌ನ ಟೀಕೆಗಳು ಅಂಬರ್‌ನ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಮರೆಮಾಚಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಅಂಬರ್ ಮುಘಲರ ಹಲವಾರು ಆಕ್ರಮಣಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅಹ್ಮದ್‌ನಗರದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಒಂದು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ಕಾಪಾಡಿದರು.

ಆಡಳಿತಗಾರನಾಗಿ ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್: ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ದೂರದೃಷ್ಟಿ:

ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್ ಕೇವಲ ಒಬ್ಬ ಯಶಸ್ವಿ ಸೇನಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಅವರು ಒಬ್ಬ ಸಮರ್ಥ ಮತ್ತು ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ಆಡಳಿತಗಾರರೂ ಆಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಅಹ್ಮದ್‌ನಗರದ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಮಹತ್ವದ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ತಂದರು. ಅವರ ಪ್ರಮುಖ ಕೊಡುಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಭೂ ಕಂದಾಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸುಧಾರಣೆಯೂ ಒಂದು. ಅವರು ರಾಜ್‌ಸ್ವ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಹೊಸ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದರು, ಅದು ರೈತರಿಗೆ ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯದ ಆದಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು. ಅವರ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ನಂತರದ ಆಡಳಿತಗಾರರಿಗೂ ಮಾದರಿಯಾಯಿತು.

ಅಂಬರ್ ಅವರು ಹೊಸ ನಗರಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವಲ್ಲಿಯೂ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ಖಡಕಿ ಎಂಬ ಹೊಸ ನಗರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಅದು ಅವರ ಆಡಳಿತದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು ಮತ್ತು ನಂತರ ಔರಂಗಾಬಾದ್ ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಯಿತು. ಅವರು ಅಹ್ಮದ್‌ನಗರದ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ಜುನ್ನಾರ್‌ಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದರು, ಇದು ಭೌಗೋಳಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿತ್ತು.

ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್ ಅವರ ಆಡಳಿತದ ಅತ್ಯಂತ ಗಮನಾರ್ಹ ಸಾಧನೆಗಳಲ್ಲಿ ಔರಂಗಾಬಾದ್‌ನ ಅದ್ಭುತ ನೀರಾವರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ನಿರ್ಮಾಣವೂ ಸೇರಿದೆ. 'ನೆಹರ್-ಇ-ಅಂಬರಿ' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಕೇವಲ 15 ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಇದು ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕೌಶಲ್ಯಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ನಗರಕ್ಕೆ ನಿರಂತರ ನೀರಿನ ಪೂರೈಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು ಮತ್ತು ಸುಮಾರು 321 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಮುಖ ನಿರ್ವಹಣೆ ಇಲ್ಲದೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು ಎಂಬುದು ಅಚ್ಚರಿಯ ವಿಷಯ. ಇದು ಅಂಬರ್ ಅವರ ಆಡಳಿತದ ದಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ದೂರದೃಷ್ಟಿಗೆ ಹಿಡಿದ ಕನ್ನಡಿಯಾಗಿದೆ.

ಜಂಜಿರಾ ಕೋಟೆಯ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿಯೂ ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್ ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು. ಸಿದ್ದಿಗಳ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಈ ಕೋಟೆಯು ಮರಾಠರು, ಮುಘಲರು ಮತ್ತು ಪೋರ್ಚುಗೀಸರ ಆಕ್ರಮಣಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿತು. ಅಂಬರ್ ಅವರು ಸಿದ್ದಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಕೋಟೆಯ ಬಲವರ್ಧನೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು.

ಕೊನೆಯ ದಿನಗಳು ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆ:

1626 ರಲ್ಲಿ, 77 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್ ಮರಾಠರ ದಧಿವಾಡಿಯಾ ಚಾರಣ್‌ನೊಂದಿಗಿನ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಅವರ ಮರಣವು ಅಹ್ಮದ್‌ನಗರ ಸುಲ್ತಾನರಿಗೆ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ನಷ್ಟವಾಗಿತ್ತು. ಅವರ ನಂತರ ಅವರ ಪುತ್ರ ಫತೇಖಾನ್ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯಾದರು, ಆದರೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ತಂದೆಯಂತೆ ಸಮರ್ಥರಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆಂತರಿಕ ಕಲಹಗಳು ಮತ್ತು ದುರ್ಬಲ ಆಡಳಿತದಿಂದಾಗಿ, 1636 ರಲ್ಲಿ ಅಹ್ಮದ್‌ನಗರ ಸುಲ್ತಾನರ ಆಳ್ವಿಕೆಯು ಮುಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಶವಾಯಿತು.

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್ ಅವರ ಕೊಡುಗೆಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಜೀವಂತವಾಗಿವೆ. ಔರಂಗಾಬಾದ್ ನಗರವು ಅವರ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ಫಲವಾಗಿದೆ. ಅವರ ಅದ್ಭುತ ನೀರಾವರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಅವರ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕೌಶಲ್ಯಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಜಂಜಿರಾ ಕೋಟೆಯು ಅವರ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ಭೌಗೋಳಿಕ ರಾಜಕೀಯದ ತಿಳುವಳಿಕೆಗೆ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್ ಅವರ ಸಮಾಧಿಯು ಖುಲ್ದಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಅವರ ಸ್ಮರಣೆಯನ್ನು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಉಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್ ಅವರ ಜೀವನವು ಗುಲಾಮಗಿರಿಯ ಕತ್ತಲೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಉನ್ನತ ಹುದ್ದೆಯವರೆಗೆ ಸಾಗಿದ ಒಂದು ಅಸಾಧಾರಣ ಪಯಣವಾಗಿದೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಧೈರ್ಯ, ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಕೌಶಲ್ಯದಿಂದ ತಮ್ಮ ಕಾಲದ ಪ್ರಬಲ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದ ಮುಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಎದುರಿಸಿದರು. ಅವರ ಆಡಳಿತ ಸುಧಾರಣೆಗಳು, ನಗರ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಾವರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಂತಹ ಕೊಡುಗೆಗಳು ಅವರನ್ನು ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದೆ. ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್ ಅವರ ಕಥೆಯು ನಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯ ಸೆಲೆಯಾಗಿದ್ದು, ಯಾವುದೇ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿದ್ದರೂ, ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮ ಮತ್ತು ದೃಢ ಸಂಕಲ್ಪದಿಂದ ಉನ್ನತ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದ ಮರೆಯಲಾಗದ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದಾರೆ.